.png)
จากตัวอย่างของการลบของเลขฐานสิบ จะนำหลักการนี้ไปใช้ในการลบเลขฐานสองเลขฐานแปด และเลขฐานสิบหก
หลักการลบของเลขฐานสอง เลขฐานแปด และเลขฐานสิบหก มีวิธีการดังนี้
1. กรณีเลขจำนวนเต็มให้เขียนตัวตั้งและตัวลบให้ตรงกัน โดยเรียงจากขวามือไปซ้ายมือและทำการลบโดยเริ่มจากด้านขวาสุดก่อน
2. ตัวตั้งมากกว่าตัวลบหรือเท่ากับตัวลบให้ลบกันตามปกติ
3. ตัวตั้งน้อยกว่าตัวลบ การลบนั้นต้องมีการยืมเลขข้างหน้ามา และค่าที่ยืมมามีค่าเท่ากับเลขฐานนั้น และค่าของเลขที่ถูกยืมจะมีค่าลดลงไป 1 แล้วทำการลบกัน
4. กรณีเป็นเลขทศนิยม ให้เขียนจุดให้ตรงกันและทำการลบเช่นเดียวกับการลบเลขจำนวนเต็ม จะนำหลักการดังกล่าวข้างต้น มาใช้ในการลบเลขฐานสอง เลขฐานแปด และเลขฐานสิบหก ขอให้ศึกษาตัวอย่างต่อไปนี้
.png)
หลักการคิด
: จัดตัวตั้งและตัวลบให้ตรงกันโดยเรียงจากขวามือไปซ้ายมือ และทำการลบกันโดยเริ่มจากด้านขวาสุดก่อนดังนี้
: 0 – 1 ไม่ได้ เพราะตัวตั้งน้อยกว่าตัวลบต้องไปยืมหลักข้างหน้า ค่าที่ยืมมาเท่ากับเลขฐานคือมีค่าเท่ากับ 2 จะได้ 2 – 1 = 1 ใส่ที่ผลลัพธ์ และเลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 0
: 0 – 0 = 0 ใส่ที่ผลลัพธ์
: 1 – 1 = 0 ใส่ที่ผลลัพธ์
: 0 – 1 ไม่ได้ ต้องไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 ค่าที่ยืมมาเท่ากับเลขฐานคือมีค่าเท่ากับ 2 จะได้ 2 – 1 = 1 ใส่ที่ผลลัพธ์ และเลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 0
.png)
หลักการคิด
ตัวอย่างนี้เป็นการลบของเลขฐานแปด การคิดเหมือนกับการลบเลขฐานสองเพียงแต่ค่าที่ยืมมาเป็นเลข 8 และต้องบวกกับเลขตัวเดิมก่อนด้วยดังนี้
: เขียนตัวตั้งและตัวลบให้ตรงกันโดยเรียงจากขวามือไปซ้ายมือ และทำการลบกันโดยเริ่มจากด้านขวาสุดก่อน ดังนี้
: 3 – 2 = 1 ใส่ที่ผลลัพธ์
: 0 – 7 ไม่ได้ต้องไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 ค่าที่ยืมมาเท่ากับค่าของเลขฐาน คือ 8 ทำให้ 8 – 7 = 1 ใส่ที่ผลลัพธ์ เลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 2
: 2 – 7 ไม่ได้ต้องไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 ค่าที่ยืมมาเท่ากับค่าของเลขฐานคือ 8 และต้องนำมาบวกกับเลขในตำแหน่งเดิมด้วยคือ 2 จะได้ 8 + 2 = 10 และนำมาลบกับ 7 จะได้ 3 ใส่ที่ผลลัพธ์ เลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 3
: 3 – 0 = 3 ใส่ที่ผลลัพธ์
.png)
หลักการคิด
ตัวอย่างนี้เป็นการลบเลขฐานสิบหก วิธีทำเหมือนการลบเลขฐานสองและเลขฐานแปด แต่เลขฐานสิบหก ถ้าตัวตั้งและตัวลบเป็นตัวอักษร A ถึง F ต้องเปลี่ยนเป็นตัวเลขก่อน เพื่อความสะดวกในการลบและค่าที่ยืมมาจะมีค่าเท่ากับเลขฐาน คือ 16 การเขียนคำตอบถ้าได้ตัวเลข 10 ถึง 15 ต้องเปลี่ยนกลับมาเป็นตัวอักษร A ถึง F จึงจะเป็นคำตอบที่ถูกต้อง ดังนี้
: เปลี่ยนตัวอักษร C ที่ตัวตั้งเป็นเลข 12, ตัว A เป็นเลข 10 และตัว F เป็นเลข 15 ที่ตัวลบและทำการลบกันโดยเริ่มจากด้านขวาสุดก่อน ดังนี้
: 2 – 15 ไม่ได้ต้องไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 และค่าที่ยืมมาคือ 16 นำมาบวกกับตัวเลขเดิมคือ 2 จะได้เป็น 18 และ 18 – 15 = 3 ใส่ที่ผลลัพธ์ และเลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 0
: 0 – 4 ไม่ได้ต้องไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 ค่าที่ยืมมาคือ 16 นำ 16 – 4 = 12 เปลี่ยน 12 ให้เป็นตัว C ใส่ที่ผลลัพธ์ เลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 2
: 2 – 10 ไม่ได้ไปยืมหลักข้างหน้ามา 1 ค่าที่ยืมมาคือ 16 นำมาบวกกับเลขเดิมคือ 2 จะได้ 2 + 16 = 18 และนำไปลบกับ 10 จะได้เป็น 8 ใส่ที่ผลลัพธ์ เลขที่ถูกยืมมาจะเหลือ 11
: 11 – 0 = 11 เปลี่ยน 11 ให้เป็นตัว B ใส่ที่ผลลัพธ์